blog van School at Sea

Gisteren (24 januari) moesten wij om vijf uur bij de vlaggenmast op het Brionplein zijn. Dick had namelijk een wandeling geregeld door het stadsdeel Otrobanda, in Willemstad. De stadswandeling werd verzorgd door architect Anko van der Woude. Hij begon met een verhaaltje over het ontstaan van de stad.

De Spanjaarden die het eiland eerst in handen hadden, bouwden een kleine nederzetting aan de Noordoost kant van het Schottegat, om de simpele reden dat daar zoet grondwater te vinden was. De Nederlanders die het verdedigen van het eiland belangrijker vonden dan zoet drinkwater bouwden Fort Amsterdam aan de Hogerwal van de St. Annabaai. Waarom nou de hogerwal? Wanneer een vijandig schip voorbij voer was het moeilijker om het fort langdurig te bestoken met kanonschoten. Achter de vesting werd aan dezelfde baai de handelskade gebouwd. Tevens ook aan de hogerwal, maar dit keer met de reden dat de handelsschepen dan met de passaat voor de wind van het eiland weg konden varen.

Dit alles gebeurde omstreeks 1634. In een eeuw werd de wijk Punda gebouwd. Ongeveer een eeuw later was de bevolking van Willemstad klaar om de baai over te steken en de andere oever ook te bebouwen. Door het tijdsverschil zit er veel verschil in de bouwstijl van de twee wijken.

In de tijd dat Punda is gebouwd wisten de Nederlanders nog niet zo veel van het klimaat van Curaçao. Ik ga in drie stappen de eigen bouwstijl van dit eiland beschrijven.

Stap 1.
Huizen worden vaak gebouwd van een materiaal dat in de omgeving te krijgen is. Op dit eiland is dat koraalsteen. De gebouwen hier zijn dus vooral van koraalsteen, gepleisterd met oorspronkelijk witte kalk. Dat veranderde later omdat een dokter tegen de toenmalige gouverneur zei dat de reflectie van het zonlicht op de witte kalk slecht was voor de ogen. De gouverneur gaf de opdracht om alle gevels te schilderen, oorspronkelijk in oker, rood en indigo.

Stap 2.
Deze stap heeft onze gids overgeslagen. Wat ik begrepen heb is dat de mensen hier dingen namaakten, bijvoorbeeld tekenden ze in de kalk het figuur van stenen, zodat het leek alsof het gebouw uit kalkblokken bestond.

Stap 3.
De ramen die de Nederlanders meenamen bleken erg ongeschikt voor het weer hier. De ramen boden beperkte ventilatie en zorgden voor constante zonlicht in huis. In de tijd van Otrobanda kwam daar een oplossing voor. Eerder bouwden mensen een galerij voor hun gevel. Die hield dan het zonlicht uit huis. De boogjes van deze gaanderijen werden later dichtgebouwd met lat ramen. Shutters. Deze ramen bestonden uit horizontale latjes waarvan je kon bepalen hoeveel licht en lucht ze binnen lieten.

Deze galerijen waren ongeveer twee meter breed. Aan beide kanten van de weg werd dit gedaan, daardoor veranderden de ooit zes meter brede wegen in steegjes.

Het Nederlandse zadeldak veranderde rond 1860 in een schild dak. Omdat de nokpannen de zeereis van toen niet overleefden werden de hoeken van de daken afgedekt met een wit latje. Ik kan nog veel meer schrijven maar dan word dit blogje een heel boekwerk en dat is niet de bedoeling. Dit was dus een kleine kijk in de geschiedenis van de bouwstijl van Curaçao.